Yintoni iCold Urticaria?

I-urticaria ebandayo, okanye i-cold-induced iikati, ngu ayidibani into echaphazela ulusu xa luvezwe yinto ebandayo, njengamanzi abandayo, imozulu, okanye umkhenkce. Ubushushu obubandayo bubangela iiseli zokhuselo lomzimba eluswini - ezibizwa ngokuba ziiseli zemast - ukuba zisabele kwaye zikhuphe i-histamine kunye nezinye iikhemikhali. Ngokuqhelekileyo irhashalala ebomvu, erhawuzelelwa ivela kwimizuzu embalwa yokuvezwa okubandayo.

Inqabile kangakanani i-urticaria ebandayo?

I-urticaria ebandayo inqabile nangona inani elichanekileyo labantu abanale meko lingaziwa. EYurophu, kuqikelelwa ukuba malunga nomntu omnye kwabangama-2,000.Yintoni ebangela i-urticaria ebandayo?

Kubantu abaninzi unobangela awaziwa- oku kubhekiswa kuko njenge-idiopathic. Ngamaxesha athile inokubangelwa sisifo, ukulunywa zizinambuzane, ezinye iziyobisi, okanye umhlaza wegazi.

Ziziphi iimpawu?

Inani kunye nobukhali beempawu ziyahluka ukusuka komnye umntu ukuya komnye. Olona phawu luqhelekileyo ngu obomvu, ukurhawuzelela irhawuzelela (iinyosi, ii-welts, okanye iivili) kwindawo yolusu evezwe yingqele.

Umntu oneempawu ezibandayo ze-urticaria

Ezinye iimpawu ziquka:

  • Ukudumba (i-edema) kwindawo ephantsi kolusu evezwe yingqele
  • intloko ebuhlungu

Iimpawu zinokubonakala emva kwemizuzu emihlanu ukuya kweli-10 emva kokubhengeza ukubanda, zihlala zihlala iiyure ezimbalwa. Iimpawu zinokuya zisiba mbi njengoko ulusu lwakho lufudumala emva kokubhenca ukubanda.

Ngamaxesha athile abantu bafumana amava obukhali, umzimba wonke uxabisa okwaziwayo njenge anaphylaxis, ezinokuthi zikhokelele ekuphefumlweni nzima, kukothuka okanye kufe isiqaqa. Olu ngxamiseko lonyango kwaye unyango olungxamisekileyo luyafuneka.

Ngubani osemngciphekweni?

I-urticaria ebandayo ihlala ikhula ebudaleni, kodwa inokuchaphazela abantu bayo nayiphi na iminyaka. Abasetyhini kunokwenzeka ukuba babenayo kunamadoda.

Kufunyanwa njani?

Ukuba ufumana iimpawu, kuya kufuneka ubonane nogqirha wosapho lwakho, oya kuthi akubuze kuqala malunga:

  • Imbali yakho yezonyango, kubandakanya ukuba unayo utywala
  • Infections
  • Ukulunywa zizinambuzane
  • Amayeza akhoyo
  • Utshintsho lwamva nje kwindlela otya ngayo.

Ugqirha wakho unokukhupha okanye aqwalasele ukuxilongwa okuthile ngokusekelwe kwiimpendulo zakho. Ukuba barhanela i-urticaria ebandayo, banokukuthumela kwingcali okanye benze uvavanyo ngokwabo.

Uxilongo yinkqubo elula ebizwa ngokuba 'luvavanyo lomkhenkce'. Ugqirha wakho uya kubeka ityhubhu yomkhenkce engalweni yakho kangangemizuzu emihlanu emva koko uyisuse kwaye ulinde ukubona ukuba ulusu lwakho luyasabela na xa lufudumala. Ukuba une-urticaria ebandayo, emva kwemizuzu embalwa 'ivili elibomvu' elihlala livutha kwaye liya kuvela apho kubekwe khona ityhubhu yomkhenkce.

Ngelixa olu vavanyo lunokuthenjwa ngokufanelekileyo, aluchanekanga nge-100%. Umzekelo, abanye abantu basabela kuphela kukuvezwa okubandayo ixesha elide; kwabanye, amavili ayalibaziseka kwaye avele emva kweeyure ezimbalwa. Ngokwesiqhelo, imbali yakho yezonyango idityaniswe novavanyo lwetyhubhu yomkhenkce lwanele ukunika isifo, nangona kunjalo.

Abanye oogqirha basebenzisa isixhobo sobushushu esenziwe ngokukodwa endaweni yekhephu lomkhenkce.

Unyango lwe-urticaria ebandayo

Ukhetho lokuqala lonyango kukuphepha ukubonakaliswa kubanda. Nangona kunjalo, kuxhomekeke emsebenzini, indlela ophila ngayo, okanye apho uhlala khona, oku akunakuhlala kunokwenzeka.

Amanyathelo okuphepha ahlala edibaniswa kunye nonyango lweziyobisi, olufana nelo unyango lwe-urticaria. Ukhetho lubandakanya:

  • I-Antihistamines (engahlali) - ezi zinokuthengwa ekhawuntarini okanye ugqirha angabanika. Ugqirha wakho unokufuna ukwandisa ngokuthe ngcembe idosi ye-antihistamine yakho ukuze ufumane inqanaba elifanelekileyo lakho
  • I-Omalizumab sisiyobisi se-asthma ngamanye amaxesha esisetyenziselwa ukunyanga i-urticaria ebandayo enganyangekiyo.

Ukuba usemngciphekweni we-anaphylaxis, ugqirha wakho unokumisela i-epinephrine auto-injector oza kuhamba nayo kwimeko kaxakeka. Esi sisixhobo sonyango onokuthi usisebenzise ukulawula ngokukhawuleza idosi ye-epinephrine (adrenaline) kwisibonakaliso sokuqala se-anaphylaxis. Iyeza liya kunceda ukucothisa ukungabikho komzimba, kodwa kufuneka ufune unyango.

Ndingayilawula njani i-urticaria ebandayo?

Uninzi lwabantu luxhomekeke kutshintsho lwendlela yokuphila ukuze kuthintelwe imeko yabo. Nangona kunjalo ayichaphazeli wonke umntu ngendlela efanayo.

Kunokuba luncedo ukwazi izinto zakho eziqhelekileyo kunye nendlela imeko ekuchaphazela ngayo. Umzekelo, ngaba ungawanyamezela amaqondo obushushu aphantsi ngokungaphenduli kolusu lwakho, okanye ngaba ubushushu bakho bumbundu kakhulu?

Ukuba uyazi ukuba uza kubhenceka kubanda, cinga ukuthatha i-antihistamine yakho kwangaphambili.

Kananjalo nokuthatha amayeza akho njengoko umiselweyo, thintela okanye uthathe amanyathelo:

  • Iindawo zokundwendwela ezinamaqondo obushushu asezantsi amdaka umz. Iiseli, iirinks, iivenkile ezinkulu ezineekhabhathi ezifrijiweyo, njl.
  • Izinto zolonwabo zangaphandle umz. Ukuqubha, iindawo zamanzi, iindawo ezinekhephu, imiqolomba kunye neentaba
  • Imisebenzi yasekhaya umz. Ukucoca ifestile, ukushenxisa ifriji
  • Inkqubo yokubanda yezithambiso
  • Ukutya okubandayo / okubandayo kunye neziselo.

Ngaphambi kwayo nayiphi na inkqubo yonyango okanye yamazinyo okanye yokubeleka, xelela iqela lakho lokhathalelo lwempilo ukuba une-urticaria ebandayo ukuze bakugcine ufudumele ngexesha lenkqubo.

Ngaba i-urticaria yam ebandayo iya kuhamba?

I-urticaria ebangelwa yingqele yimeko engapheliyo, ihlala ngaphezulu kweenyanga ezintandathu. Ihlala ihlala iminyaka ethile, nangona umntu omnye kwabathathu exela ukuba iimpawu zabo zihamba kunye neminyaka emihlanu ukuya kwelishumi.

Ukuba ucinga ukuba une-urticaria ebandayo, kuya kufuneka uthethe nogqirha onokuthi akunike iingcebiso.

Ziziphi ezinye iindlela ze-urticaria?

Kukho ezinye ezininzi iintlobo ze-urticaria, zonke zineendlela nezizathu ezahlukahlukeneyo. Ezi ziquka:

I-AAAAI 2020. Imihlathi (urticaria) kunye nesishwankathelo se-angioedema. IAmerican Academy yeAllergy, i-Asthma kunye ne-Immunology. https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/allergy-library/hives-angioedema

Umbutho waseBritane weDermatologists. 2020. Urticaria kunye angioedema. Amaphetshana oLwazi ngezigulana. https://www.bad.org.uk/for-the-public/patient-information-leaflets/urticaria-and-angioedema/?showmore=1#.YHg7ruhKhPY

UBernstein JA, uLang DM, uKhan DA okqhubekayo. Ukuchongwa kunye nokulawulwa kwe-urticaria ebukhali kunye nengapheliyo: uhlaziyo lwe-2014. J Iklinikhi yokunyanga i-Immunol 2014; 133: 1270-7. https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(14)00335-2/fulltext

IGARD 2020. Iziko loLwazi ngezeMfuza neziNqabileyo. ISebe lezeMpilo laseMelika kunye neeNkonzo zoLuntu. https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6131/cold-urticaria

Kulthanan K, Hunnangkul S, Tuchinda P okqhubekayo. Unyango lwe-urticaria ebandayo: Uphengululo lwenkqubo. J Ikliniki ye-allergies ye-Immunol 2019; 143: 1311-1331. https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(19)30209-X/fulltext

UMaltseva N, uBorzova E, uFomina D et al. I-urticaria ebandayo-Into esiyaziyo nesingayaziyo. Unyango 2020. 76: 1077-1094. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/all.14674

Ikliniki yaseMayo. 2019 Uxilongo kunye nonyango. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-urticaria/diagnosis-treatment/drc-20371051

Ikliniki yaseMayo. Iimpawu kunye nezizathu. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-urticaria/symptoms-causes/syc-20371046

Ngan V. 2006.  https://dermnetnz.org/topics/cold-urticaria/

UZuberbier T, Aberer W, Asero R okqhubekayo. Isikhokelo se-EAACI / GA²LEN / EDF / WAO senkcazo, ukuhlelwa, ukuxilongwa kunye nokulawulwa kwe-urticaria. Uhlaselo 2018; 73: 1393-1414. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/all.13397